پارچه سلانیک از جمله پارچه‌های محبوب و پرکاربرد در صنعت پوشاک، به‌ویژه برای تولید البسه ورزشی و روزمره است. این پارچه به دلیل ترکیب خاص و بافت منحصر به فرد خود، توانسته جایگاه خوبی در میان مصرف‌کنندگان پیدا کند. در این مقاله به طور جامع به بررسی چیستی، روش تولید، مزایا، معایب، کاربردها و نحوه نگهداری این پارچه می‌پردازیم.
پارچه سلانیک چیست و چگونه تولید می‌شود؟
پارچه سلانیک یک نوع پارچه کشباف یا تریکو است که از ترکیب دو نوع الیاف اصلی تولید می‌شود: پلی‌استر و ویسکوز. معمولاً درصد ترکیب این الیاف به صورت ۶۵% پلی‌استر و ۳۵% ویسکوز است، اگرچه این مقادیر می‌توانند بسته به کاربرد نهایی کمی متغیر باشند.فرآیند تولید سلانیک به این صورت است که ابتدا الیاف پلی‌استر و ویسکوز با نسبت‌های مشخص با یکدیگر مخلوط می‌شوند. سپس این الیاف طی فرآیندی به نام «بافندگی حلقوی» یا «کشبافی» به صورت ردیف‌های متوالی حلقه‌ها در هم تنیده شده و ساختار پارچه را تشکیل می‌دهند. این روش بافت، خاصیت کشسانی (الاستیسیته) مطلوبی به پارچه می‌بخشد. در نهایت، پارچه بافته شده تحت عملیات تکمیلی و رنگرزی قرار می‌گیرد تا نرمی، رنگ و ظاهر مطلوب را به دست آورد. سطح داخلی این پارچه معمولاً پرزدار و نرم است، در حالی که سطح بیرونی آن صاف و یکدست به نظر می‌رسد.
ویژگی‌های پارچه سلانیک (مزایا و معایب)
برای درک کامل اینکه چرا پارچه سلانیک برای برخی کاربردها ایده‌آل و برای برخی دیگر کمتر مناسب است، لازم است نگاهی دقیق به ویژگی‌های ذاتی آن داشته باشیم. شناخت مزایا و معایب این پارچه به شما کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری اقدام به خرید کرده و از لباس‌های خود به بهترین شکل ممکن نگهداری کنید. در ادامه، مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف این پارچه پرطرفدار بررسی شده است.
مزایاب پارچه سلانیک
نرمی و لطافت: ترکیب ویسکوز باعث ایجاد حس نرمی و لطافت بسیار مطلوبی روی پوست می‌شود.
کشسانی: این پارچه خاصیت کشسانی مناسبی دارد که باعث راحتی بیشتر و آزادی حرکت به‌ویژه در فعالیت‌های ورزشی می‌شود.
قابلیت تنفس‌پذیری: ویسکوز موجود در آن، برخلاف پلی‌استر خالص، توانایی جذب رطوبت را دارد و تا حدی از ایجاد حس خیسی و ناراحتی جلوگیری می‌کند.
چروک‌پذیری کم: درصد بالای پلی‌استر باعث می‌شود این پارچه به راحتی چروک نشود و ظاهر اتوکشیده و مرتبی داشته باشد.
دوام و استحکام: الیاف پلی‌استر به پارچه استحکام و مقاومت خوبی در برابر سایش می‌بخشد.
وزن سبک: این پارچه سبک است و حمل و پوشیدن آن را بسیار راحت می‌کند.
معایب پارچه سلانیک
جذب بو: متأسفانه پارچه‌های سلانیک می‌توانند به مرور زمان و پس از تعریق، بو را به خود جذب کنند که نیاز به شستشوی منظم را ضروری می‌سازد.
احتمال ایجاد پرز: با وجود دوام نسبتاً خوب، ممکن است در برابر سایش زیاد، به‌ویژه در نمونه‌های با کیفیت پایین‌تر، مقداری پرز ایجاد شود.
عدم تطبیق با همه فصول: این پارچه معمولاً برای هوای سرد یا معتدل مناسب‌تر است و ممکن است در هوای بسیار گرم، تنفس‌پذیری کافی را نداشته باشد.
برای آشنایی با گزینه‌های گرم و مقاوم دیگر، پیشنهاد می‌کنیم مطلب کامل پارچه فوتر چیست را نیز مطالعه کنید.
پارچه سلانیک برای چه لباس‌هایی مناسب است؟
کاربردهای عملی یک پارچه، معیار نهایی برای سنجش محبوبیت و کارایی آن است. پارچه سلانیک با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردش، از انعطاف‌پذیری بالایی در طراحی و دوخت برخوردار است و پاسخگوی نیازهای متنوعی در صنعت پوشاک می‌باشد. در ادامه به بررسی مصادیق عینی این کاربردها می‌پردازیم.
لباس‌های ورزشی: مانند ست‌های ورزشی (شلوار و هودی)، سوییشرت‌ها و شلوارهای راحتی.
پیراهن و بلوز: برای تولید پیراهن‌های مجلسی ساده و یا طرح‌دار به دلیل نشستن خوب روی بدن و ظاهر صاف.
لباس زیر: برخی از تی‌شرت‌ها و تاپ‌های زیرین از جنس سلانیک تولید می‌شوند.
لباس خواب: به دلیل نرمی و راحتی که دارد.
مانتو و شلوار: برای تولید مانتوها و شلوارهای اسپورت زنانه و مردانه کاربرد دارد.
تفاوت پارچه سلانیک با دورس، پنبه و لاکرا
در توضیح تفاوت پارچه سلانیک با دورس می‌توان گفت دورس زنانه و مردانه معمولاً از ۱۰۰% پنبه یا ترکیب پنبه و پلی‌استر بافته می‌شود و سطح آن کرک‌دار است. دورس ضخیم‌تر، زبرتر و بادوام‌تر از سلانیک است، اما کشسانی و نرمی سلانیک را ندارد. سلانیک برای لباس‌های ظریف‌تر و دورس برای تی‌شرت و لباس‌های ضخیم‌تر مناسب است.
همچنین در مقایسه با پنبه طبیعی، سلانیک تفاوت‌هایی دارد. پنبه طبیعی، تنفس‌پذیرتر و جاذب رطوبت قوی‌تری است و باعث ایجاد حساسیت پوستی نمی‌شود. اما در مقایسه با سلانیک، چروک‌پذیرتر است و کشسانی ذاتی ندارد. سلانیک دوام بیشتر و نگهداری راحت‌تری دارد.
لاکرا هم خود یک فیبر مصنوعی و یک الاستومر است، نه یک پارچه. از لاکرا معمولاً به صورت چند درصدی به پارچه‌هایی مانند سلانیک اضافه می‌شود تا کشسانی آن را به طور چشمگیری افزایش دهد. بنابراین سلانیک می‌تواند حاوی لاکرا باشد، اما این دو مترادف نیستند.
آیا پارچه سلانیک گرم است؟
پارچه سلانیک به دلیل داشتن سطح داخلی پرزدار، عایق حرارتی مناسبی ایجاد می‌کند و هوای محبوس شده در بین پرزها باعث گرم نگه داشتن بدن می‌شود. به همین دلیل، این پارچه برای پوشاک پاییزی و زمستانی مانند انواع هودی مردانه و زنانه و شلوارهای گرم مناسب است. البته ضخامت پارچه نیز در میزان گرمای آن بسیار مؤثر است؛ سلانیک در وزن‌های سبک‌تر برای فصل بهار و پاییز و در وزن‌های سنگین‌تر برای زمستان استفاده می‌شود.
اگر به دنبال شناخت دقیق‌تر بهترین پارچه برای لباس زمستانی و مزایای هرکدام هستید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این موضوع را در مقاله تخصصی ما مطالعه کنید؛ راهنمای کامل در آن بخش ارائه شده است.
تشخیص پارچه سلانیک خوب از بد
کاربردهای عملی یک پارچه، معیار نهایی برای سنجش محبوبیت و کارایی آن است. پارچه سلانیک با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردش، از انعطاف‌پذیری بالایی در طراحی و دوخت برخوردار است و پاسخگوی نیازهای متنوعی در صنعت پوشاک می‌باشد. در ادامه به بررسی مصادیق عینی این کاربردها می‌پردازیم.
لیبل پارچه: به ترکیب الیاف دقت کنید. درصد استاندارد ۶۵% پلی‌استر و ۳۵% ویسکوز نشانه خوبی است.
لمس و حس پارچه: پارچه باکیفیت باید نرم، لطیف و یکدست باشد. نمونه‌های بی‌کیفیت زبر و خشن هستند.
کشسانی: پارچه را کمی بکشید؛ باید با نرمی کش بیاید و پس از رها کردن، به سرعت به حالت اول بازگردد. اگر به حالت اول بازنگشت، کیفیت پایینی دارد.
ضخامت و وزن: پارچه نباید بیش از حد نازک و شفاف باشد. وزن مناسب نشان از تراکم بافت خوب دارد.
ظاهر پارچه: سطح پارچه باید صاف و عاری از گره و ناخالصی باشد.
راهنمای نگهداری و شستشوی پارچه سلانیک
برای افزایش عمر لباس‌های سلانیک، این نکات را رعایت کنید:
- شستشو: بهتر است با آب سرد و روی دور ملایم ماشین لباسشویی شسته شود.
- مواد شوینده: از مواد شوینده ملایم استفاده کنید. سفیدکننده‌ها و مواد شیمیایی قوی می‌توانند به الیاف ویسکوز آسیب بزنند.
- خشک‌کردن: از خشک‌کن با حرارت بالا خودداری کنید. بهترین روش، آویزان کردن لباس در سایه و در معرض جریان هوا است.
- اتوکشی: در صورت نیاز، با حرارت کم اتو بکشید. قرار دادن یک پارچه نازک بین اتو و لباس توصیه می‌شود.
معرفی انواع پارچه سلانیک موجود در بازار
پارچه سلانیک در انواع و وزن‌های مختلفی تولید می‌شود که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. این تنوع به طراحان و مصرف‌کنندگان امکان می‌دهد تا بسته به نیاز و فصل، مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کنند. در ادامه به معرفی رایج‌ترین انواع این پارچه می‌پردازیم.
سلانیک ساده: این نوع، پایه‌ترین و پرکاربردترین گونه سلانیک است که فاقد هرگونه طرح بافت یا چاپ است. به دلیل سادگی و سطح یکدست، برای دوخت لباس‌های زیرین، تی‌شرت‌های ساده و البسهای که قرار است زیر لباس اصلی پوشیده شوند، ایده‌آل است. همچنین برای تمرین خیاطی و افراد مبتدی گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
سلانیک طرح‌دار: این دسته شامل پارچه‌هایی می‌شود که در مرحله بافت، طرح‌هایی مانند ژاکارد، راه‌راه یا نقوش برجسته در آن ایجاد شده و یا پس از بافت، روی آن چاپ انجام می‌گیرد. این پارچه‌ها برای تولید لباس‌های با طراحی خاص و ظاهری شیک، مانند پیراهن‌های زنانه و مردانه، بلوز و ست‌های ورزشی طرح‌دار کاربرد گسترده‌ای دارند.
سلانیک کش‌دار (حاوی لاکرا): به این نوع، الیاف الاستانی مانند الاستین (لاکرا) افزوده شده است که کشسانی (الاستیسیته) پارچه را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. از این رو برای لباس‌های ورزشی حرفه‌ای، یوگا و هر گونه پوششی که به انعطاف و حرکت‌پذیری بالایی نیاز دارد، بسیار مناسب است. این پارچه به خوبی به فرم بدن می‌نشیند و مانع از محدودیت حرکت می‌شود.
سلانیک پشمی: این نوع، یک ترکیب خاص است که در آن درصدی پشم طبیعی (اغلب کم) به ترکیب اصلی پلی‌استر و ویسکوز اضافه شده است. هدف از این کار، افزایش خاصیت عایق‌حرارتی و گرم‌تر کردن پارچه است. از سلانیک پشمی معمولاً برای تولید پوشاک زمستانی مانند شلوار و کت‌های گرم استفاده می‌شود.
سلانیک سبک: این پارچه با گرماژ (وزن) پایین تولید می‌شود و بسیار نازک و سبک است. قابلیت دمپذیری بالایی دارد و برای لباس‌هایی که در فصول گرم سال استفاده می‌شوند، مانند بلوزهای زنانه، پیراهن‌های مردانه و تی‌شرت‌های نازک، گزینه مناسبی به شمار می‌آید.
سلانیک سنگین: در مقابل، این نوع سلانیک با گرماژ و ضخامت بیشتر بافته می‌شود و بافت متراکم‌تری دارد. از این پارچه برای دوخت لباس‌های گرم و با دوام‌تر مانند هودی (سویشرت)، شلوارهای گرم و ست‌های ورزشی پاییزی و زمستانی استفاده می‌شود که هدف اصلی آن‌ها حفظ گرمای بدن است.
پارچه سلانیک با ترکیب هوشمندانه پلی‌استر و ویسکوز، توانسته پارچه‌ای با توازن خوب از نظر نرمی، دوام، کشسانی و قابلیت نگهداری آسان را ارائه دهد. این پارچه برای طیف وسیعی از پوشاک از ورزشی تا روزمره و حتی مجلسی مناسب است. برند پوشاک ایرانیان با بهره‌گیری از همین ویژگی‌های مطلوب، مجموعه‌ای از لباس‌های باکیفیت و کاربردی را تولید می‌کند که نیازهای متنوع مشتریان را پوشش می‌دهد. با در نظر گرفتن کاربرد مورد نظر، انتخاب کیفیت مناسب و رعایت اصول شستشو، می‌توان از محصولات این برند و سایر لباس‌های از جنس سلانیک برای مدت طولانی‌تری با حفظ کیفیت اولیه استفاده کرد.
قیمت پارچه سلانیک چقدر است و به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت پارچه سلانیک تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کیفیت الیاف اولیه (پلی‌استر و ویسکوز)، وزن پارچه (به طوری که نمونه‌های سنگین‌تر معمولاً گران‌تر هستند) و برند تولیدکننده اشاره کرد. علاوه بر این، طرح و رنگ نیز در قیمت‌گذاری مؤثر است، چرا که پارچه‌های رنگرزی شده با رنگ‌های ثابت و طرح‌های پیچیده به طور طبیعی هزینه بیشتری در بر دارند. در نهایت، نوسانات بازار و قیمت مواد اولیه نیز به عنوان عاملی کلیدی، قیمت نهایی را تعیین می‌کنند. با در نظر گرفتن این عوامل، به طور کلی پارچه سلانیک در دسته پارچه‌های با قیمت متوسط قرار می‌گیرد و در مقایسه با بسیاری از پارچه‌های طبیعی، گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه محسوب می‌شود.
سوالات متداول (FAQ)
- آیا پارچه سلانیک باعث حساسیت پوستی می‌شود؟
به طور کلی این پارچه حساسیت‌زا نیست، اما افرادی با پوست‌های بسیار حساس ممکن است به الیاف مصنوعی مانند پلی‌استر واکنش نشان دهند. در این موارد، پارچه‌های طبیعی مانند پنبه گزینه بهتری هستند.
- آیا پارچه سلانیک جمع می‌شود؟
در صورت رعایت دستورالعمل شستشو (استفاده از آب سرد و دور آرام ماشین لباسشویی)، جمع‌شدگی قابل توجهی ندارد. اما خشک‌کردن در حرارت بالا ممکن است باعث جمع شدن آن شود.
